In Nederland zijn steeds meer meldingen van eergerelateerd geweld. Helaas is de bekendste vorm hiervan ‘eerwraak’, een woord dat we vaak gebruiken voor ‘eermoord’. Daarbij gaat het om moord van een persoon door iemand die meent dat zijn of haar eer op het spel staat. In veel gevallen gaat het om familieleden.
500 meldingen
In 2014 werd iets meer dan 500 keer melding gemaakt van eergerelateerd geweld. Daarbij gaat het om allerlei vormen van geweld: van mishandeling en ontvoering tot moord. Er werden ongeveer 20 eerwraakdoden gemeld.
De slachtoffers van eerwraak en gerelateerd geweld zijn vaak Nederlanders met een Turkse, Marokkaanse, Iraakse of Afghaanse achtergrond. Het geweld komt niet voort uit religie, maar heeft vooral te maken met culturele en sociale regels binnen een gemeenschap.
Vrouwen vaak slachtoffer
Vooral vrouwen worden het slachtoffer van eerwraak. Dat komt voor als een vrouw bijvoorbeeld is vreemd gegaan met een getrouwde man, niet instemt met een gearrangeerd huwelijk, op vrouwen valt, of niet meewerkt. Andersom komt het bij mannen en jongens ook wel eens voor. Daarbij gaat het vooral om mannen die niet mee willen doen aan eergerelateerd geweld tegen een ander.
Eerwraak in de media
Eerwraak is de bekendste vorm van eergerelateerd geweld, door de grote media aandacht die het krijgt. Eermoord is maar een heel klein percentage van het huiselijk en ander geweld dat mannen en vrouwen in veel landen treft. In steeds meer landen vindt de rechter ‘eer’ geen goede reden om moordenaars vrijuit te spreken. Volgens Amnesty International gaan de meeste daders van eerwraak in Pakistan nog altijd vrijuit.
Wie denkt dat eerwraak zich beperkt tot een geloof, maakt een grote fout. Veel mensen denken dat eergerelateerd geweld tot de islam behoord. Dat is niet juist. Het komt ook voor in bepaalde ‘machoculturen’. Slechts weinig mensen staan er bij stil dat het ook in Sicilië, Corsica en Latijns-Amerika gebeurt. Gelukkig komt het relatief weinig in Nederland voor.
Ontkenning
Zoals gezegd komt het in Nederland niet vaak voor, maar dat komt doordat niet alle gevallen zo geregistreerd worden. Volgens Amnesty International bekent de verdachte meestal niet dat eerwraak het motief was voor de doodslag. De verdachte moet dan namelijk terechtstaan voor moord met voorbedachten rade. In dat geval valt de strafeis meestal hoger uit.
De overheid
Overal te wereld worden vooral vrouwen beschuldigd van overspel. Eermoorden worden vaak ook gepleegd als de vrouw een partner heeft gekozen die door de familie wordt afgekeurd. Het gebeurt ook andersom; als een vrouw een partner afwijst die door de familie is uitgekozen. Mensenrechtenorganisaties vindt dat de overheid moet optreden tegen dit soort praktijken. Amnesty International vindt bijvoorbeeld dat de overheid verantwoordelijk is voor het beschermen van haar burgers tegen eerwraak.